بررسی تاثیر شرایط محیطی بر خصوصیات رشدی پایه مادری و ویژگی های جوانه زنی بذور حاصل از آن در سه گونه علف هرزتاج خروس (amaranthus retroflexus l.) ، تاج ریزی(l. solanum nigrum) و تاتوره (daturea stramonium l.).

چکیده علفهای هرز پهن برگ از جمله گونه های مسئله ساز در بسیاری از مزارع می باشند. ویژگی های اکوفیزیولوژیکی این گونه ها، ازجمله خصوصیات جوانه زنی بذور و پاسخ آنها در شرایط محیطی متفاوت از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی تاثیر شرایط محیطی ناشی از اعمال رژیم های آبیاری و تاریخ های مختلف کاشت بر خصوصیات رشدی سه گونه تاج خروس، تاتوره و تاج ریزی در طی فصل رشد و همچنین ویژگی های جوانه زنی بذور حاصل از آن، مطالعه ای در مزرعه و آزمایشگاه در دانشکده کشاورزی مشهد انجام گردید. بخش مزرعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتور اول شامل سه تاریخ کاشت (2/4/1388، 2/5/1388، 2/6/1388) و فاکتور دوم سه رژیم آبیاری (روز در میان، دو روز در میان و سه روز در میان) بر مبنای 50 درصد کسر آب قابل دسترس در هر دور آبیاری بود. در بخش آزمایشگاهی بذور گیاهانی که در مزرعه تحت تاثیر تاریخ های کاشت و رژیم های مختلف بوده اند در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که تمامی ویژگی های مورد بررسی از جمله صفات رشدی گیاهان مورد مطالعه، درصد جوانه زنی و دمای کاردینال بذور حاصل از آنها، تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. براساس نتایج حاصله، با افزایش فواصل آبیاری و تاخیر در تاریخ کاشت صفات رشدی هر سه گونه مورد مطالعه به طور معنی داری کاهش یافت. این کاهش پذیری از اوایل دوره ی رشدی گیاه (15روز پس از سبز شدن) به سمت انتهای رشد رویشی بتدریج بیشتر تحت تاثیر فاکتور های آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایشگاهی نیز نشان داد که تاثیر شرایط محیطی پایه مادری بر سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی بذور حاصله معنی دار بود. بطوریکه با افزایش تنش خشکی (کاهش دور آبیاری) و تاخیر تاریخ کاشت گیاه مادری، ویژگی های جوانه زنی بذور حاصل از آن، در اکثر تیمارهای آزمایش نیز کاهش یافت. کلمات کلیدی: تاریخ کاشت، رژیم آبیاری، دمای کاردینال، وزن خشک